JAARSTUKKEN 2018

Grondbeleid

Grondbeleid

Het beleidsmatige kader voor het Grondbeleid is verwoord in de nota Zicht op Gegronde Keuzes. In 2013 heeft de laatste herijking plaatsgevonden. De belangrijkste aanpassing daarbij is dat nu meer wordt uitgegaan van een situationeel grondbeleid terwijl tien jaar geleden het kompas op een actief grondbeleid gericht stond. De keuzes die, zeker in de komende jaren, gemaakt worden, zullen meer afhankelijk gesteld worden van wat in concrete situaties het meest wenselijk is om ruimtelijke ontwikkelingen van de grond te krijgen. Per locatie wordt maatwerk verricht. Het genoemde maatwerk komt tot uitdrukking bij de vaststelling van bestemmingsplannen of bestemmingsplanwijzigingen – waarbij de raad via de achterliggende (deels vertrouwelijke) exploitaties deelgenoot wordt gemaakt van mogelijke financiële implicaties.

Gezien de huidige ontwikkelingen op de vastgoedmarkt, de gewijzigde BBV-regelgeving en de aankomende inwerkingtreding van de Omgevingswet (2021) in combinatie met het feit dat de laatste herijking van het grondbeleid alweer dateert uit 2013, zal het beleidsmatige kader voor het grondbeleid in 2019 tegen het licht worden gehouden.

Strategische aankopen
Ondanks dat de focus van het grondbeleid van de gemeente is gewijzigd van 'actief, tenzij' naar 'situationeel' grondbeleid, betekent dit niet dat er geen strategische aankopen meer gedaan mogen worden. Er kunnen zich ruimtelijke kansen voordoen, waarvoor het wenselijk is om voorafgaand aan het vaststellen van een grondexploitatie aankopen te doen. Een belangrijk onderdeel bij strategische aankopen is de afweging van financiële risico's die met de aankoop gemoeid zijn. Door vooraf een budget ter beschikking te stellen, kan snel worden gehandeld.

In de MJPB 2018-2021 is voor de jaarschijf 2019 vastgesteld dat het maximale financiële kader voor strategische aankopen € 10 miljoen is. De totale waarde aan strategisch bezit mag maximaal € 50 miljoen bedragen. Deze bedragen zijn niet gewijzigd ten opzichte van het afgelopen jaar. In 2018 zijn er strategische aankopen gedaan, te weten de panden Varkensstraat 1a, 2 en 45 (Korenkwartier).

Ontwikkelingen vastgoedmarkt
De woningprijzen in Arnhem zijn in 2018 met 10% gestegen ten opzichte van een jaar eerder en bevinden zich op recordhoogte. De verkooptijden en het aantal transacties zijn wederom afgenomen. Dit laat zien dat het beschikbare woningaanbod steeds verder opdroogt en de woningmarkt verder stagneert. De vraag overtreft blijvend het aanbod waardoor sprake is van een krappe woningmarkt.

Hoe lang deze trend zich voortzet is, gezien de landelijke ontwikkelingen op de woningmarkt, de vraag. Van invloed is de hoogte van de rente. Het laatste kwartaal van 2018 is het woningaanbod voor het eerst sinds jaren weer gestegen en het consumentenvertrouwen laat daarnaast een dalende trend zien als gevolg van het hoge prijsniveau. De opgave is om de woningproductie te versnellen. Het is van belang dat in Arnhem de woningvoorraad wordt aangevuld met nieuwe woningbouwprojecten en bestaande woningbouwprojecten versneld worden gerealiseerd. Een uitdaging hierbij zijn de alsmaar stijgende bouwkosten en de (hoofdzakelijk) binnenstedelijke opgave.

Binnenstedelijke ontwikkelingen zijn complexer door de vele belangen als gevolg van de bestaande eigendomssituatie, hogere kosten (verwerving, sloop, sanering, planvorming) en grotere risico's. Het is dan ook noodzakelijk dat de gemeente middelen tot haar beschikking heeft om binnenstedelijke woningbouwprojecten te stimuleren. De financiële omvang van de opgave is vooraf moeilijk in te schatten. De rol van de gemeente, de (financiële) inbreng en het risico dat zij bereid is te nemen, zal per project afgewogen moeten worden.

Op de commerciële vastgoedmarkt is de dynamiek verder toegenomen en zijn er hoge opnamevolumes zichtbaar in de markt voor kantoren, bedrijfsruimten en winkels & horeca. Het investeringsniveau is goed en betreft vooral renovatie, herontwikkeling of uitbreiding van bestaand vastgoed. Nieuwbouw doet zich enkel voor op gerichte locaties, zoals multimodale knooppunten en de binnenstad van Arnhem.