Op 21 maart 2018 hebben de gemeenteraadsverkiezingen plaatsgevonden. Op 23 mei bereikten de fracties van GroenLinks, VVD, D66 en PvdA een akkoord en hebben gezamenlijk het Coalitieakkoord 2018-2022 afgesloten. De koers is onder vier richtinggevende uitspraken samengevat:

• Meedoen in een socialer Arnhem: werkgelegenheid, overheid, onderwijs en ondernemers, zorg en welzijn, armoede en schulden, inclusie.
• Wonen in een duurzamer Arnhem: duurzaamheid en klimaatbestendig, wonen, groen en ruimtelijke ontwikkeling.
• Genieten van een nog mooier Arnhem: Levendige en leefbare wijken, veiligheid, vitale lokale en regionale economie, bereikbare en aantrekkelijke stad, cultuur en toerisme.
• Open en verantwoord besturen: Samenwerking met burgers en organisaties, gemeentefinanciën en belastingen.

2018 stond dan ook in het teken van de start om uitvoering te geven aan de ambities en afspraken uit dit coalitieakkoord, met behulp van inspanningen uit vormgegeven veranderopgaven, programma’s en wijkprogramma's en gebouwd op de Arnhemse hoofddoelen.

Veranderopgaven
De gemeente Arnhem heeft in de MJPB 2018-2021 vijf veranderopgaven opgenomen:

1. Vitale economie Arnhem- Nijmegen - Een aantrekkelijke stad nodigt mensen uit om er te wonen, te werken en te recreëren. Daar is een gezonde economie voor nodig. Dat is niet iets dat Arnhem alleen kan doen, daarvoor is samenwerking binnen de regio Arnhem-Nijmegen nodig.
2. Circulair Arnhem - De inzet is niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, maar uitsluitend van duurzame energiebronnen. Dat is de noodzakelijke inzet van de energietransitie. Die energietransitie vindt heel lokaal plaats, bij iedere inwoner. Voor Arnhem is dit daarmee een belangrijk thema.
3. Doorbraak naar werk - Te vaak blijven mensen zonder betaald werk aan de kant staan. Hoe langer dat duurt, hoe kleiner de kans op nieuw werk. We willen niemand structureel uitsluiten en zoveel mogelijk inwoners aan werk helpen. Een samenleving die structureel mensen uitsluit is niet houdbaar. Dit vraagt om een doorbraak op de arbeidsmarkt en op individueel niveau.
4. Zorg dichterbij - Op het gebied van zorg zijn de afgelopen jaren veel taken naar de gemeente gegaan. Er wordt geluisterd naar wat Arnhemmers nodig hebben om zo zelfstandig mogelijk te kunnen leven. Iedereen moet de juiste hulp en zorg krijgen, op maat en afhankelijk van hun persoonlijke situatie.
5. Inclusief Arnhem - Een beperking, je geaardheid of je afkomst mag niet uitmaken voor de kansen die je krijgt, je mogelijkheden om mee te doen of de manier waarop we met elkaar omgaan.

Wijkprogramma's
Sinds 2017 worden acht wijkprogramma's vormgegeven en uitgevoerd: 'Van wijken weten' werd in 2018 onverkort doorgezet. Niet het beleid in het stadhuis, maar het perspectief van de bewoners op sociaal gebied en hun kijk op de kwaliteit van de woon- en leefomgeving in de eigen wijk zijn uitgangspunt. Door de teams Leefomgeving en de Sociale wijkteams wordt gewerkt aan de voorwaarden om tot duurzame wijken te komen, zowel wat betreft leefbaarheid als zelfredzaamheid van inwoners. De wijken kunnen zelf invloed uitoefenen om de beschikbare middelen zo in te zetten dat deze een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de wijk.

In de Perspectiefnota 2017-2020 zijn publieke waarden genoemd. Deze vormen de basis voor de Arnhemse doelenboom. De Arnhemse hoofddoelen van beleid worden in het volgende overzicht nader toegelicht.

Inzetten op een dynamisch centrum in en voor de regio. Een centrum dat aantrekkelijk is voor inwoners van de stad en bezoekers uit de wijde omtrek.

Willen het economisch potentieel vergroten door vernieuwing en doorontwikkeling van bedrijvigheid, het verbeteren van de kennisinfrastructuur en door het creëren van werkgelegenheid op alle niveaus in regionaal en (inter-)nationaal perspectief.

Werken aan een landelijke uitstraling met het accent op de unieke historie, de mix van stedelijkheid in het groen en aan de rivier en de toppers op het gebied van sport, culturele evenementen en leisure.

Koersen op duurzaam wonen in de stad waar inwoners en bedrijven gericht zijn op energietransitie in een groen-blauwe omgeving.

Willen de bestuurlijke effectiviteit versterken door gebeurtenissen en incidenten in de stad aan te grijpen om het lerend vermogen van de stad te vergroten.

Bevorderen van wonen en leven in een prettige, duurzame omgeving in gedifferentieerde en levensloopbestendige wijken die schoon, heel en veilig zijn. Wonen in wijken waar de inwoners zich ook eigenaar voelen van de publieke ruimte.

Willen Arnhemmers stimuleren om mee te doen in de samenleving, met oog en zorg voor elkaar. Kwetsbare inwoners behouden keuzevrijheid in wie hen waarmee helpt en altijd zorgen voor een zorgzaam vangnet voor wie het niet zelfstandig redt.

Stimuleren van krachtige sociale verbanden door meer uitwisseling van kennis en verbinding tussen inwoners met een diverse achtergrond.

Wat hebben we gedaan in 2018
Er is gewerkt aan 'Arnhem is een groene, levendige, ondernemende en inclusieve stad' en daarin zijn de eerste stappen vanuit het nieuwe coalitieakkoord gezet.

De aantrekkingskracht en het voorzieningenniveau in de binnenstad is versterkt. Arnhem wil tot de culturele eredivisie behoren. De transformatie van de binnenstad is nog in volle gang; de korenbeurs wordt getransformeerd, Musis is afgerond en de verkeersafwikkeling bij de blauwe golven is verbeterd. Eind 2018 heeft de gemeenteraad ingestemd met het hervatten van de vernieuwing van het Museum. Ook hebben veel sportevenementen in Arnhem plaatsgevonden (zoals Boels Ladies Tour, Rush Hour, marathon op natuurijs, WK zitvolleybal en WK Inline skates. Bedrijvigheid stimuleren wordt onder andere gedaan door de introductie van 'Van bedrijven Weten'. In 2018 is gestart met de uitwerking hiervan.

In 2018 is gestart met het uitvoeren van de visie 'De Arnhemse Binnenstad binnen bereik'. De walstroom in de haven is in gebruik genomen waardoor geen generatoren meer nodig zijn om schepen van stroom te voorzien. Hierdoor is het vervoer over het water schoner geworden en daarmee ook aantrekkelijker. Het doortrekken van de A15 is weer uitgesteld waardoor de druk op de wegen rond Arnhem groot blijft. Er is verder gewerkt aan het netwerk van snelfietspaden waardoor bereikbaarheid van binnenstad, werklocaties en andere plekken van de stad, per fiets steeds aantrekkelijker wordt.

Er is volop ingezet in het op gang brengen van de energietransitie. Arnhemse bedrijvigheid is daarbij belangrijk. Vanuit Hotspot Energy is daarom verder gewerkt aan de clustering van kennis en kunde van energiegerelateerde bedrijven. De energietransitie vergt aanpassing op individueel niveau. Om dat te stimuleren is voor huurders materiaal ontwikkeld om hen te helpen hun gedrag aan te passen en besparingen te realiseren. Het aantal geregistreerde zonnepanelen in Arnhem is in 2018 fors gestegen.

Vanuit 'Doorbraak naar werk' is de doorontwikkelagenda van de regionale en lokale uitvoeringsstructuur van de Participatiewet ontwikkeld. Er is gestart met de proeftuinen 'MaatWerkt', 'Schepen te Boeckopflat' en 'Geitenkamp' waarin werd geëxperimenteerd met gebiedsgerichte werkwijzen.

Via “Zorg Dichterbij” wordt getracht meer Arnhemmers zorg en ondersteuning op maat te laten ontvangen, waarbij de zorg zo licht en dichtbij mogelijk wordt aangeboden. De Sociale wijkteams hebben steeds meer Arnhemmers in beeld. In 2018 is ingezet op het voorkomen van armoede en schulden door bijvoorbeeld “Vroeg Eropaf” en vroegsignalering, waarbij in een vroeg stadium betalingsproblemen gesignaleerd worden en mede daardoor problematische schulden voorkomen kunnen worden.

In 2018 is een uitgewerkt programma Inclusie opgesteld. Om de stedelijke cohesie te versterken is een stedelijke bijeenkomst Samen in Arnhem georganiseerd, die goed werd bezocht. De gemeente Arnhem is Koplopergemeente bij de implementatie van het VN Verdrag Handicap en heeft zich aangesloten bij het Charter Diversiteit.

Financieel resultaat
Algemeen
In 2018 is een aantal taakvelden verhangen. Dit als gevolg van de realisatie 2017 waaruit bleek dat nog niet alle producten geheel goed waren toebedeeld naar taakvelden.

In tegenstelling voorgaand jaar is voor de wijkprogramma's een financiële totaalverantwoording opgenomen. Dit omdat blijkt dat een groot aantal afwijkingen voor alle wijkprogramma's geldt. Dit is terug te vinden in het hoofdstuk Wijken algemeen.

Resultaat 2018
In het resultaat van 2018 is een onttrekking aan de algemene reserve van € 1,0 miljoen ten opzichte van de begroting gerealiseerd. De afwijkingen worden toegelicht in de betreffende programma's.

Resultaat t.o.v. Turap
De prognose van het resultaat van de Turap bedroeg € 20 miljoen. Hiervan is reeds € 19 miljoen verwerkt in de begroting en derhalve niet meer als afwijking te zien. Na de begrotingswijziging werd een prognose van het resultaat verwacht van € 1,4 miljoen (niet gespecificeerd naar AR/BR). Dit is geresulteerd in een negatief resultaat van € 1,9 miljoen.
De voornaamste afwijking hierin zit in de afwijking op zorg (€ -8,1 miljoen). Andere opvallende posten zijn de afwijking op resultaat grondexploitaties van € 4,2 miljoen door aangepaste inschatting van risico's en € -3,1 miljoen nadeel op de uitkering van het gemeentefonds dat nog niet bekend was ten tijde van Turap 2. Ook De Connectie leidt tot afwijking die niet was voorzien in turap 2 van € -1,4 miljoen. Voordelen zitten verdeeld over de programma's in kleinere posten. Er is een aantal posten specifiek te benoemen. Naast € 2,0 voordeel op het treasury resultaat is in totaal € 3,0 miljoen voordeel op de BUIG uitkering en voorziening gerealiseerd. Ook is de post onvoorzien onvermijdbaar ad € 1,0 miljoen niet benut.

EMU-saldo
Het gerealiseerde UMU-saldo over 2018 bedraagt negatief € 9,9 miljoen. Afgezet tegen het begrote EMU-saldo negatief € 57,8 miljoen geeft dit een voordeel van € 47,9 miljoen. Deze afwijking wordt vooral verklaard door de ontwikkeling in de investeringen in 2018.

In de MJPB 2018-2021 is voor de berekening van het EMU-saldo uitgegaan van investeringen tot een bedrag van € 75,6 miljoen, terwijl in werkelijkheid een bedrag van € 29,9 miljoen is gerealiseerd. Een verschil van € 45,7 miljoen. De toelichting hierop is terug te vinden in de paragraaf Investeringen.