Wat wilden we bereiken | Jaarverslag 2018

Gezondheid
In 2018 waren speerpunten; een gezonde leefstijl, waaronder investeren in de aanpak overgewicht en obesitas bij kinderen en kansrijke start, met specifieke inzet op vroeg signalering en ondersteuning aan kwetsbare zwangeren in samenwerking met ketenpartners.

Riolering
De uitvoering is gebaseerd op het gemeentelijke rioleringsplan (GRP 5; 2014-2018). De ambitie is beperkt tot realisatie van alleen de technisch noodzakelijke rioolvervangingen; vooral het herstellen en vervangen van slechte riolen.

Afval
Afvalscheiding en hergebruik helpt bij het verminderen van de belasting op het milieu en bespaart kosten en grondstoffen. In 2018 lag de focus op het stadsbreed invoeren van omgekeerd inzamelen en de voorbereiding voor Diftar.

Milieubeheer

Energie, duurzaamheid en luchtkwaliteit: de ambities voor energie, duurzaamheid en luchtkwaliteit zijn vastgelegd in het programmaplan New energy made in Arnhem.
Bodem en ondergrond: het is een gemeentelijke taak te zorgen voor het in stand houden en het verbeteren van een bodem die geschikt is om op te wonen en om op te werken. Naast wettelijke taken is er de ambitie om de ondergrond in te zetten bij de klimaatadaptatie en als duurzame bron van energie.
Externe veiligheid: beheersen van risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen in hun omgeving.
Geluidshinder: programmatische aanpak om geluidshinder onder controle te houden en aanpak van nieuwe situaties om nieuwe geluidgehinderden te voorkomen.
Handhaving: voorbereiding omgevingswet en goed naleefgedrag van bedrijven (prioriteiten voor verbonden partij ODRA).

Prestatiedoelen	Gekoppeld met Veranderopgaven
Een toekomstbestendige, doelmatige en flexibele JGZ
De Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland Midden (VGGM) heeft de doorontwikkeling en de efficiencymaatregelen vormgegeven. Hierbij is de aansluiting van jeugdgezondheidszorg bij de vraag en behoefte en bij de transformatiedoelstelling gezocht. Deze doorontwikkeling is samen met regiogemeenten opgepakt en volgens planning verlopen.
Terugdringen van gezondheidsachterstanden
Extra aandacht wordt besteed aan de wijken met de grootste gezondheidsachterstanden (Malburgen, Klarendal, St. Marten, Geitenkamp, Presikhaaf, Arnhemse Broek). Op dit moment wordt sterk ingezet op de jeugd (Kansrijke Start, Kansrijk Opgroeien, Rookvrije Generatie).
Leefomgeving (lucht, bodem, geluid en externe veiligheid) voldoet aan normen
Bodem Door de actuele loodproblematiek is in 2018 onderzoek verricht in de diffuus belaste wijken. Hierdoor is er een tijdelijke toename van circa 15 locaties. Deze zullen in 2019 worden gesaneerd en/of beheerst. Externe veiligheid In 2018 is er geen aanleiding geweest om af te wijken van het externe veiligheidsrisico in woonwijken. Lucht Zie Veranderopgave Circulair Arnhem Geluid Het aantal ernstig slaapverstoorden en ernstig gehinderden is in 2018 hoger dan in de jaren ervoor. Dit wordt veroorzaakt door het transformeren van kantoorlocaties naar woonlocaties op geluidbelaste plekken en nieuwbouw op belaste plekken in de stad. Milieuhandhaving ODRA heeft bij 318 bedrijven integrale milieucontroles afgerond. Bij zo'n 53% van de controles werden één of meer overtredingen geconstateerd, waardoor een hercontrole noodzakelijk was. Het percentage is ongeveer gelijk aan het voorgaande jaar. ODRA heeft 704 klachten en meldingen op het gebied van milieu afgehandeld, een daling ten opzichte van het vorige jaar. De meeste klachten betreffen geluidhinder. In het oog springt de toename van dumping van drugsafval. Na actualisatie van vier vergunningen in 2018 resteren nog drie te actualiseren vergunningen van de in totaal 20 vergunningplichtige bedrijven waarvoor Arnhem bevoegd gezag is. Het betreft LPG-tankstations, waarvoor de landelijke regelgeving is veranderd.
Voldoen aan doelen NEMIA	Circulair Arnhem
Niet alle doelen van het programma New energy made in Arnhem liggen op koers. Bijvoorbeeld de besluitvorming van de Raad van State over het bestemmingsplan windturbines en zonneveld Koningspleij noord duurt veel langer dan verwacht, waardoor de realisatie van deze grootschalige opwek vertraging oploopt. En het geambieerde percentage energiebesparing (1,5% per jaar) blijft achter. De doelen NEMiA worden in een aparte rapportage gemonitord. De meest recente rapportage is in juli 2017 aan de raad aangeboden. De volgende rapportage wordt verwacht in het tweede kwartaal van 2019.
Stimuleren van een gezonde fysieke en sociale omgeving
Samen met de teams Leefomgeving wordt er aandacht besteed aan gezonde leefstijl en gezonde leefomgeving in de wijken Malburgen, Klarendal, St. Marten, Geitenkamp, Presikhaaf, Arnhemse Broek, Vredenburg/Kronenburg.
Verschuiving van zorg van de tweede naar de eerste en nulde lijn
In 2018 is verder ingezet op terugdringen overgewicht en obesitas bij kinderen door JOGG programma en GO-aanpak. De eerste resultaten zijn positief, er is een positieve trend zichtbaar van de terugloop in overgewichtcijfers.
Bevorderen gezonde leefstijl
Er wordt ingezet op de ketenaanpak van overgewicht/obesitas bij kinderen en de achterliggende problematiek, meer bewegen en gezonder eten en drinken op de basisscholen en in het naschoolse aanbod (voortzetting JOGG-programma). In het voortgezet onderwijs wordt voorlichting gegeven aan jongeren over het gebruik van alcohol, drugs en tabak. Volwassenen in Arnhem komen in aanmerking voor een gratis leefstijltraject op indicatie van de eerstelijnsgezondheidszorg (huisarts, fysiotherapeut of diëtist).
Samenwerking met (eerstelijns) gezondheidszorg om werkfit te worden	Doorbraak naar werk
De Sociale wijkteams hebben zorg en aandacht voor leefstijl en gezondheid bij inactieve mensen op de arbeidsmarkt.
Hergebruik afvalstromen	Circulair Arnhem
Afvalscheiding stagneert, in 2018 is meer restafval en minder herbruikbaar afval ingezameld dan verwacht. Oorzaken zijn het hoge afkeurpercentage van (gescheiden ingezameld) PMD (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drinkpakken) en het toenemen van restafval uit andere bronnen (niet-Arnhems en bedrijfsafval) door het niet meer kunnen afsluiten van de ondergrondse containers. Om de kwaliteit van het ingezamelde PMD te verbeteren is in Klarendal gestart met een pilot voor een actieve bewustwordingscampagne. Ook is er in 2018 stadsbreed een mailing verstuurd. In november 2018 is een proef uitgevoerd om tijdens inzameling van de PMD-minicontainers inzicht te krijgen in het aanbied- en scheidingsgedrag van bewoners. De wijken waar de proef plaatsvond zijn Geitenkamp, Klarendal, Malburgen, De Laar en Rijkerswoerd. Afhankelijk van de resultaten van de pilots, worden in 2019 stadsbreed campagnes uitgevoerd.
Bijdrage volksgezondheid aan Inclusie agenda Arnhem 2018-2021	Inclusief Arnhem
In 2018 is een voorstel geschreven om te komen tot een Arnhemse Standaard toegankelijkheid en deze wordt begin 2019 voorgelegd aan de raad. Het programma publieke gezondheid en sport is aangesloten bij het Inclusieteam en er wordt gezocht naar mogelijkheden om vanuit Inclusie het programma te versterken. De samenhang tussen Inclusie en Publieke gezondheid zit zowel in de maatregelen die algemeen van aard zijn (collectieve preventie) als in de maatregelen die specifiek de zelfredzaamheid en participatie van bepaalde doelgroepen stimuleren.